W omówieniu piśmiennictwa dotyczącego Narodowych Sił Zbrojnych prezentujemy tylko te publikacje, które otrzymaliśmy. Wyszczególnienie konkretnej pracy nie oznacza, iż w pełni utożsamiamy się ze stanowiskiem autora. Obszerną listę wydawnictw o NSZ zawiera książka Piotra Szuckiego „Materiały do bibliografii Narodowych Sił Zbrojnych”.
Czesław Czaplicki (vel Chodkowski vel Rylski) [opracował Henryk Pająk], Poszukiwany listem gończym, Wydawnictwo Retro, Lublin 1995, ss. 320.
W przedmowie Stanisław Borodzicz „Wara” tak napisał o autorze (odznaczonym m.in. Krzyżem Virtuti Militari):
Wsród wielu naszych żołnierzy bohaterów (…) wyjątkową odwagą i męstwem odznaczał się ppor. Czesław Czaplicki ps. „Ryś”. Był to żołnierz, na którego niezawodność i bojowe kwalifikacje zawsze można było liczyć. Nieprzypadkowo został zastępcą por. „Pogody” w akcji odbicia więźniów z katowni UB w Krasnosielcu w pow. Maków Mazowiecki, przez wiele tygodni torturowanych i katowanych tam przez zbirów z UB. (…) w okresie okupacji niemieckiej był aktywnym uczestnikiem prac konspiracyjnych na terenie powiatu przasnyskiego. Już wtedy stawał na czele oddziałów dywersyjnych, których zadaniem było, w pierwszej kolejności, dozbrojenie oddziałów poprzez zdobywanie broni, amunicji i wyposażenia na żołnierzach niemieckich. Drugim kierunkiem działania tych oddziałów było wykonywanie wyroków na zdrajcach i współpracownikach okupanta. (…) w okresie drugiej okupacji – tym razem sowieckiej – przez 19 lat żył pod innymi nazwiskami, zaciekle poszukiwany przez UB za jego działalność i opór przeciwko nowemu zniewoleniu Polski. (…) Kiedy w 1963 roku został rozpoznany i aresztowany, przed komunistycznym sądem zachował imponującą godność oficera polskiej Podziemnej Armii. Po odbyciu kary pięciu lat więzienia w celach słynnej katowni na warszawskim Mokotowie, wrócił do pracy. (…) Dziś jest (…) zastępcą prezesa Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych (Okręg Wrocławski), członkiem Rady Naczelnej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych w Polsce.
Alina Gałan, Zygmunt Mańkowski (red.), Więźniowie polityczni na Zamku lubelskim, Oficyna Wydawnicza „Czas”, Lublin 1996, ss. 144, nakład 400 egz.
Publikacja zawiera 9 referatów przygotowanych na sesję naukową poświęconą dziejom więzienia na Zamku lubelskim w latach 1944-1954, zorganizowaną 8 i 9 grudnia 1993 r. staraniem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie.
Zbigniew Gnat-Wieteska, Symbolika formacji wojskowych obozu narodowego, „Muzealnictwo Wojskowe” 1995, tom VI, ss. 474-494.
Andrzej Janicki, Na rozkaz. Wspomnienia 1937-1947, Wydawnictwo Prowincji Księży Marianów w Anglii, Fawley Court, Henley-on-Thames, Oxon 1995, ss. 191, nakład 1000 egz.
Wspomnienia podporucznika NSZ, uczestnika Powstania Warszawskiego (walczył w Kompanii „Warszawianka”), obecnie kapłana w polskiej parafii w Londynie. W liście do redakcji „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza” (Londyn, nr 80 z 2 kwietnia 1996 r.) Celina Tarnawska-Busza napisała o autorze i jego książce:
Autora znam od czterdziestu lat, jeszcze z czasów, gdy pracowałam z Ojcami Marianami. (…) Służył ideałom patriotycznym i narodowym. Droga życia prowadzi go przez wypadki wojenne do prawdziwego powołania życiowego – kapłaństwa. 25 lat był rektorem Kolegium Miłosierdzia Bożego, gimnazjum dla chłopców Fawley Court, Henley on Thames. W tym okresie opuściło tę szkołę dwa tysiące absolwentów. (…) Takich książek, opisujących życie kapłana, który jest przyjacielem młodzieży, jest mało.
Jerzy Jaxa-Maderski, Na dwa fronty. Szkice z walk Brygady Świętokrzyskiej NSZ, Wydawnictwo Retro, Lublin 1995, ss. 344.
Autor, porucznik NSZ, kapitan WP, urodził się w Płocku w 1916 r. Maturę uzyskał we Włocławku. Ukończył studia prawnicze i Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Brodnicy przy 67. pp. W 1939 roku brał udział w walkach 14. pp, będącego częścią armii gen. Bortnowskiego. Ranny pod Kutnem. Po wydostaniu się z niewoli zamieszkał w okupowanej Warszawie i natychmiast wstąpił do ZWZ. W maju 1944 r. przeszedł do NSZ. W lipcu 1944 r. został wysłany do Opoczna z grupą 18 ludzi do pomocy w organizowaniu jednostki wojskowej NSZ. Wybuch Powstania Warszawskiego uniemożliwił tę akcję. Pod koniec sierpnia 1944 r. z niewielkim oddziałem 23 ludzi dołączył do Brygady Świętokrzyskiej, pełniąc funkcję adiutanta, dowódcy plutonu, zastępcy dowódcy kompanii i dowódcy kompanii. Po wojnie osiedlił się w Ameryce.
Krzysztof Komorowski, Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939-1945, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2000, ss. 679.
Lucyna Kulińska o książce.
Praca nagrodzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w drugiej edycji konkursu „Ślady Pamięci”, Warszawa 2000.
Jerzy Kucharski, Zanim odejdziemy. Zapiski z konspiracji 1939-1947 NOW, NSZ, AK okręgów Radom i Łódź, Oficyna Wydawnicza OAZA, Gdańsk, b.r., ss. 264.
Lucyna Kulińska, Narodowcy. Z dziejów obozu narodowego w Polsce w latach 1944-1947, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1999, ss. 271.
Sebastian Bojemski o książce.
Rafał Zgorzelski o książce.
Lucyna Kulińska, Mirosław Ostrowski, Rafał Sierchuła, Narodowcy. Myśl polityczna i społeczna obozu narodowego Narodowego w Polsce w latach 1944-47, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, ss. 267.
Rafał Zgorzelski o książce.
Praca jest kontynuacją wydanej w 1999 r publikacji Narodowcy. Z dziejów obozu narodowego w Polsce w latach 1944-1944. Prezentuje materiały pochodzące z zamkniętych przez 50 lat archiwów MSZ oraz nie udostępnianych wcześniej źródeł emigracyjnych. Część I to wierny obraz społeczeństwa polskiego w chwili dziejowego przełomu u schyłku II wojny światowej. Część II jest prezentacją podstawowych materiałów programowych Stronnictwa Narodowego, odtwarzanych z benedyktyńską cierpliwością z uszkodzonych dokumentów. Część III jest poświęcona działalności radykalnego skrzydła narodowców, tj. ONR i jej Organizacji Wewnętrznej. Część IV porusza nie zbadane dotąd zagadnienia propagandy i prasy obozu narodowego w Polsce. W części V znajdują się uzupełnienia i poprawki do I tomu Narodowców.
Jerzy Kułak, Pierwszy rok sowieckiej okupacji. Białystok 1944-1945, tom I, AWADOM s.c., Białystok, 1996, ss. 233. Biblioteka Rubieży.
Zbigniew Młot-Kulesza, Śledztwo wyklętych, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1995, ss. 402.
W artykule Człowiek, który się wrogom nie kłaniał („Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn, nr 292 z 7 grudnia 1996 r.) Maria Wiśniewska napisała:
Wspomnienia Zbigniewa Kuleszy, legendarnego „Młota”, zmuszają do zastanowienia się nad współczesnością, chociaż dotyczą lat powojennych, historii zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Autor swe przeżycia zbeletryzował (…) Kulesza był komendantem utworzonego w 1945 r. Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Okręgu Mazowsze. Przedtem działał w wywiadzie Narodowych Sił Zbrojnych. Zajmował się też propagandą, pisywał artykuły problemowe, wydawał gazetki, ulotki itp. (…) Autor z dumą przyznaje się do swej proweniencji NSZ-owskiej pisząc: „Nienawiść do ludzi należących do NSZ była ogromna, bo nie było wśród nas zdrajców, NKWD i bezpieka nie potrafiły sobie z nami poradzić!”
Wojciech Jerzy Muszyński, W walce o Wielką Polskę. Propaganda zaplecza politycznego Narodowych Sił Zbrojnych (1939-1945). Oficyna Wydawnicza Rekonkwista i Wydawnictwo Rachocki i S-ka, Biała Podlaska-Warszawa 2000, ss. 423. Tom 4 serii „Vis Historiarum”.
Sebastian Bojemski o książce.
Rafał Zgorzelski o książce.
Jerzy Nachtman, Narodowe Siły Zbrojne. Konspiracja w Wołominie, wydał Jarosław Stryjek, Wołomin 1996, ss. 62, nakład 200 egz.
Stanisław Świercz, Ostatni bój „Puszczyka” i jego żołnierzy. Niedziałki 5 lipca 1953 rok. [na s. 2 tytuł – Puszczyk i jego żołnierze], wydawnictwo własne, b.m., b.r., ss. 100.
Leszek Żebrowski (zebrał, opracował i wstępem opatrzył), Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia [tom pierwszy], Burchard Edition, Warszawa 1994, ss. 336.
Prezentowany wybór dokumentów z prywatnych zbiorów autora obejmuje okres od powstania NSZ, czyli od września 1942 r., do podpisania umowy scaleniowej z Armią Krajową i rozłamu NSZ na tym tle, który miał miejsce wiosną 1944 r. Uzupełnieniem dokumentów jest opracowanie, omawiające całą strukturę organizacyjną Narodowych Sił Zbrojnych (od szczebla dowództwa do powiatów), wraz z odtworzoną – na ile to było możliwe – obsadą personalną.
Leszek Żebrowski (zebrał, opracował i wstępem opatrzył), Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia, tom drugi, NSZ-AK, Burchard Edition, Warszawa 1996, ss. 247.
Drugi tom wyboru dokumentów ze zbiorów autora zawiera dokumenty tej części Narodowych Sił Zbrojnych, która została scalona z Armią Krajową. W aneksie, opracowanym przez autora, przedstawiona została struktura organizacyjna i obsada personalna NSZ-AK. W notatce NSZ wyróżnione. Nagroda im. Jerzego Łojka („Głos” nr 127 (248) z 8-12 listopada 1996 r.) Z.D. informował:
W rocznicę śmierci Jerzego Łojka, wybitnego historyka dziejów najnowszych, podobnie jak w poprzednich latach przyznano nagrodę jego imienia za prace historyczne upowszechniające wiedzę o walce Polaków o niepodległość. Nad kilkudziesięcioma zgłoszeniami najlepszych księżek, które ukazały się w ostatnich latach, obradowało jury w składzie: dr Bożena Łojek, prof. dr Marian Drozdowski, Antoni Macierewicz, prof. dr Tomasz Strzembosz, dr Romuald Szeremietiew, Wojciech Ziembiński. Prof. Drozdowski zakwestionował wartość niepodległościowego wysiłku Narodowych Sił Zbrojnych i sprzeciwił się nagradzaniu opracowania Leszka Żebrowskiego. Postawa profesora Drozdowskiego, który zresztą w przeszłości miał swoje zasługi dla PZPR, była tak zdecydowana, że postanowił zgłosić swoje votum separatum. Mimo to głosami pozostałych jurorów praca Żebrowskiego otrzymała wyróżnienie, choć nie nagrodę główną, jak początkowo zamierzano.
Leszek Żebrowski (zebrał, opracował i wstępem opatrzył), Narodowe Siły Zbrojne. Dokumenty, struktury, personalia, tom trzeci, NSZ-ONR, Burchard Edition, Warszawa 1996, ss. 216.
Trzeci tom wyboru dokumentów ze zbiorów autora zawiera dokumenty tej części Narodowych Sił Zbrojnych, która nie uznawała (z różnych przyczyn) scalenia z Armią Krajową. Jest ona określana przez historyków jako NSZ-ZJ, NSZ-ONR, NSZ-OP bądź NSZ-II. W aneksie, opracowanym przez autora, przedstawiona została struktura organizacyjna i obsada personalna tej części NSZ.
