Danilewicz Tadeusz ps. „Kuba”, „Kuba Łoziński”, „Doman”, „Kossak”

Rozkaz płk. „Domana” komendanta głównego NZW

Dokumenty

Płk Tadeusz Danilewicz ps. „Kuba”, „Kossak”, „Doman” pełnił funkcję komendanta głównego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego od 1 czerwca 1945 roku. Wyznaczył sposób i metody działania formacji zbrojnej powołanej przez Stronnictwo Narodowe jesienią 1944 roku.

NZW było jedną z największych powojennych formacji zbrojnych, które prowadziły bezpośrednią walkę przeciwko narzuconej siłą okupacji sowieckiej. Działania zbrojne NZW były skierowane przeciwko komunistycznym siłom bezpieczeństwa: UB, KBW, MO, ORMO oraz sowieckiemu NKWD. Stosunkowo rzadko dochodziło do starć z żołnierzami LWP, a ujęci przez NZW w trakcie akcji żołnierze byli rozbrajani i puszczani wolno. Dużą wagę przywiązywano do działalności informacyjnej i politycznej. Wydawano i szeroko rozpowszechniano konspiracyjną prasę ulotki, materiały propagandowe, wiadomości z nasłuchów radiowych.  Zwarte oddziały zbrojne NZW operowały w terenie do 1951 roku.

Poniżej fragment Rozkazu nr. 312 z dnia 22 lipca 1945 roku płk. Tadeusza Danilewicza ps. „Doman” komendanta głównego NZW:

Rozwój działań wojennych przyniósł nam po okupacji niemieckiej drugą okupację – sowiecką…

Walka Narodu Polskiego o elementarne prawa bytu i rozwoju trwa nadal. Będzie ona ciężka i długa. Musi być prowadzona jak najskuteczniej i z najmniejszymi dla narodu stratami. Akcja zbrojna musi się ograniczyć do koniecznej samoobrony. Walka obecna będzie przede wszystkim walką polityczną, będzie się toczyć o to, co stanowi istotę Narodu: o kulturę, religię, tradycję, o niezawisłość myśli i ducha polskiego, będzie to walka z komunizmem i wpływami wschodu. Walczyć będziemy o każdą komórkę gospodarczą, społeczną, wychowawczą, a w szczególności o dusze młodego pokolenia. W walce tej wszyscy musicie wziąć pełny udział. Nie oznacza to waszego zwolnienia z szeregów podziemnej armii narodowej. Wasze pogotowie nie kończy się i trwa nadal. Wobec skomplikowania się dzisiejszej sytuacji wzywam Was do tym większej karności, zdyscyplinowania i wytrwałości w walce. Trwać ona będzie aż do uzyskania celów postawionych przed jej rozpoczęciem: stworzenia suwerennego Państwa Polskiego ze wszystkich jego ziem, z granicami poszerzonymi na zachodzie i północy, zdolnego zapewnić nieskrępowane warunki rozwoju dla Narodu Polskiego do realizacji programu Wielkiej i Sprawiedliwej Polski.

Płk Tadeusz Danilewicz ps. „Kuba”, „Doman” pełnił funkcję komendanta głównego NZW do grudnia 1945 roku. Zagrożony aresztowaniem wyjechał z Polski na Zachód 17 grudnia 1945 roku. Początkowo przebywał we Francji, a w 1948 roku wyjechał do Wielkiej Brytanii. Udzielał się w środowiskach emigracyjnych i kombatanckich. Zmarł w Huddersfield 21 listopada 1972 roku. Został odznaczony, m.in.: Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.