Jan Rybicki

Życiorysy

Jan Rybicki – żołnierz Narodowej Organizacji Bojowej, sympatyk Stronnictwa Narodowego.

Urodził się 19 marca 1916 roku w Bochum, w zachodniej części II Rzeszy Niemieckiej (Zagłębie Ruhry). Po powrocie rodziny na ziemie polskie ukończył gimnazjum w Bydgoszczy. Zaangażował się w działalność na rzecz polskich organizacji katolickich. Zamieszkał w Poznaniu. Był sympatykiem założonego w 1928 roku Stronnictwa Narodowego (SN), największej partii politycznej w Polsce międzywojennej. Pracował jako urzędnik w Tramwajach Miejskich w Poznaniu.

W dniu 10 września 1939 roku Niemcy zajęli Poznań. Niemal natychmiast okupant niemiecki rozpoczął egzekucje i wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej. Wielkopolska została włączona do Rzeszy Niemieckiej jako Kraj Warty. Językiem urzędowym stał się język niemiecki. Pod niemiecką okupacją Polacy szybko zaczęli organizować konspirację. W dniu 16 listopada 1939 roku działacze Stronnictwa Narodowego (SN) powołali konspiracyjną organizację wojskową – Narodową Organizację Bojową (NOB). Jan Rybicki włączył się w działania ruchu oporu i w styczniu 1940 roku złożył przysięgę organizacyjną i został żołnierzem NOB. Był dowódcą zorganizowanej przez siebie „piątki” w poznańskiej dzielnicy Jeżyce. Zajmował się działalnością organizacyjną i kolportażem wydawanego przez Stronnictwo Narodowe pisma „Polska Narodowa”. Rozprowadzał bony obligacyjne, a także prowadził rozpoznanie wywiadowcze swojego terenu.

Na skutek dekonspiracji i zwerbowania w NOB agentów organizacja została rozbita. Jan Rybicki został aresztowany przez gestapo i osadzony w poznańskim Forcie VII, a później w niemieckim więzieniu w Oleśnicy. Fort VII był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był największym ośrodkiem eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków.

W dniu 31 marca 1942 roku wyrokiem niemieckiego Wyższego Sądu Rejonowego w Poznaniu (OLG Posen) na sesji wyjazdowej w Brzegu Jan Rybicki został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 22 maja 1942 roku w niemieckim więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej we Wrocławiu. Miał 26 lat.

dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek