Stanisław Płaziński ps. „Pinczer”

Życiorysy

Stanisław Płaziński ps. „Pinczer” – żołnierz Wojska Polskiego i Narodowej Organizacji Bojowej, uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, członek Stronnictwa Narodowego.

Urodził się 6 marca 1890 roku w Poznaniu pod zaborem pruskim. W czasie I wojny światowej został zmobilizowany do armii niemieckiej. W roku 1919, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, wstąpił do Wojska Polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu służby wojskowej przeszedł do rezerwy w stopniu podoficera. Osiedlił się w Poznaniu. Pracował jako krawiec. Po utworzeniu w 1928 roku Stronnictwa Narodowego (SN) został członkiem tej największej w Polsce międzywojennej partii politycznej.

10 września 1939 roku Niemcy zajęli Poznań. Niemal natychmiast okupant niemiecki rozpoczął egzekucje i wysiedlenia ludności polskiej i żydowskiej. Wielkopolska została włączona do Rzeszy Niemieckiej jako Kraj Warty. Pod okupacją Polacy szybko zaczęli organizować konspirację. W dniu 16 listopada 1939 roku działacze Stronnictwa Narodowego (SN) powołali konspiracyjną organizację wojskową – Narodową Organizację Bojową (NOB). Stanisław Płaziński w listopadzie 1939 roku został zaprzysiężony do NOB. Przyjął konspiracyjny pseudonim „Pinczer”. Pełnił funkcję zastępcy komendanta Dzielnicy Poznań Wilda NOB. Prowadził działalność organizacyjną i kolportaż wydawanego przez Stronnictwo Narodowe pisma „Polska Narodowa”.

Niemieckie gestapo intensywnie rozpracowywało polski ruch oporu. Na skutek dekonspiracji i zwerbowania w NOB agentów organizacja została rozbita. Pierwsze aresztowania miały miejsce w grudniu 1940 roku. Stanisław Płaziński ps. „Pinczer” został aresztowany przez gestapo 5 stycznia 1941 roku i osadzony w poznańskim Forcie VII. Fort VII był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był największym ośrodkiem eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków.

Śledztwo w sprawie „Pinczera” trwało półtora roku. Było prowadzone przez gestapo w Forcie VII, a później w niemieckim więzieniu w Kłodzku. W dniu 8 czerwca 1942 roku wyrokiem niemieckiego Wyższego Sądu Rejonowego w Poznaniu (OLG Posen) na sesji wyjazdowej we Wrocławiu Stanisław Płaziński ps. „Pinczer” został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 15 lipca 1942 roku w niemieckim więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej we Wrocławiu.

dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek