W roku 2018 Polska świętuje 100. rocznicę odzyskania państwowości. Dla sympatyków idei Narodowych Sił Zbrojnych rocznica ta ma swój dodatkowy, szczególny wymiar. Rok 2018 wyznacza bowiem także 100-lecie koncepcji granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej jako zachodniej granicy państwa polskiego.
To właśnie w 1918 r. wydany został wizjonerski manifest „Zachodnia granica Polski”, w którym po raz pierwszy zdefiniowano historyczną konieczność powrotu niepodległej Polski na ziemie piastowskie po linię Odry-Nysy.
Autorem tej niezwykłe odważnej wówczas koncepcji był warszawski lekarz i działacz narodowo-demokratyczny Bolesław Jakimiak (1865-1942), ukrywający się pod pseudonimem Mściwój Łahoda. „Żądając przyłączenia tych odwiecznych ziem polskich, jak Pomorze i Śląsk, do tych ziem polskich, które uległy ostatnim rozbiorom, nie sięgamy bynajmniej po cudze, lecz chcemy, by ziemie polskie, które były we władaniu Polski za Piastów, wróciły do Polski. Chcemy, żeby Polska miała swoje naturalne granice, a temi są rzeki Odra i Nissa Łużycka, granica Łużyc, granica Czech i Moraw. […] Że Prusy będą przez to zmniejszone, to rzecz słuszna, będzie im odebrane to, co zagrabili – potęga militaryzmu pruskiego będzie złamana […], a Słowiańszczyzna zachodnia będzie miała jednolity front, żeby łatwiej się bronić przed naciskiem niemieckim” – pisał Jakimiak.
Powstanie Wiekopolskie (1918) oraz 3 Powstania Śląskie (1919-1921) były de facto pierwszą próbą wcielenia w czyn tych idei. W ich wyniku zachodnia granica II Rzeczpospolitej na terenie Górnego Śląska sięgnęła brzegów Odry, rozpalając wśród Polaków kult tej rzeki-symbolu. Wizja Jakimiaka kiełkowała wśród pokolenia Polski niepodległej, inspirując w szczególności młodych idealistów ze środowisk narodowo-radykalnych. Od 1940 r. była już integralną częścią programu politycznego Grupy „Szańca”, Związku Jaszczurczego i Narodowych Sił Zbrojnych, rozwijaną twórczo przez Lecha Neymana (1908-1948) w szeregu jego kolejnych prac.
Żołnierze i konspiratorzy z NSZ walczyli i ginęli za ideę Odry-Nysy do ostatnich dni II wojny światowej. Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej NSZ byli pierwszymi polskimi żołnierzami, którzy w 1945 r. przekroczyli linię Odry. Utrata niepodległości po drugie wojnie światowej, ani polityczne okoliczności ustanowienia w 1945 r. zachodniej granicy, nie uchylają historycznej doniosłości powrotu Polski na piastowską granicę. Idąc wzdłuż nadodrzańskich nabrzeży, bałtyckich plaż lub po prostu ulicami miast i miasteczek Polski Zachodniej, my, sympatycy idei NSZ wspominamy imię Bolesława Jakimiaka oraz wielkości jego wizji, wypowiedzianych odważnie i proroczo w pamiętnym roku 1918. Odwiedzając jego zapomniany grób na warszawskich Powązkach oraz wczytując się w koncepcje ideowe NSZ myślimy nieustannie o naszym obowiązku obrony, odbudowy i rozbudowy polskości na Ziemiach Zachodnich dziś, jutro i zawsze.
