Henryk Józef Wilhelm Petermann ps. „Elli”

Życiorysy

Henryk Józef Wilhelm Petermann ps. „Elli” – członek Stronnictwa Narodowego, żołnierz Wojska Polskiego i Narodowej Organizacji Bojowej, komendant Rejonu Poznań-Wschód Narodowej Organizacji Bojowej.

Urodził się 7 grudnia 1916 roku w Poznaniu pod zaborem pruskim. Dwa lata później Polska po latach niewoli odzyskała niepodległość. W wyniku powstania wielkopolskiego wyzwolono spod niemieckiego panowania prawie całą Wielkopolskę, która na mocy traktatu wersalskiego została włączona do państwa polskiego. Henryk Petermann ukończył polskie gimnazjum w Poznaniu. Następnie kształcił się w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Po odbyciu służby wojskowej przeszedł do rezerwy. Został członkiem Stronnictwa Narodowego, największej partii politycznej w Polsce międzywojennej. Podjął pracę w Ubezpieczalni Społecznej w Poznaniu. Ubezpieczalnie powstały 1 stycznia 1934 roku z przekształcenia funkcjonujących wcześniej Kas Chorych. W 1938 roku przeprowadził się do Zaniemyśla w powiecie Środa Wielkopolska, oddalonego o 40 km od Poznania.

Podczas II wojny światowej wziął udział w kampanii wrześniowej, wstępując do wojska na ochotnika. Po zakończeniu działań wojennych związał się z konspiracją narodową. W dniu 16 listopada 1939 roku działacze Stronnictwa Narodowego (SN) powołali konspiracyjną organizację wojskową – Narodową Organizację Bojową (NOB). Henryk Petermann wziął udział w spotkaniu inicjującym powstanie NOB. Przyjął pseudonim „Elli”. Został wybrany komendantem Rejonu Poznań-Wschód NOB. Zakładał i organizował struktury organizacji na terenie powiatów Gniezno, Środa Wielkopolska oraz we wschodniej części województwa poznańskiego. Prowadził kolportaż wydawanego przez Stronnictwo Narodowe pisma „Polska Narodowa”.

Na skutek rozpracowywania NOB przez gestapo i zwerbowania w organizacji agentów został aresztowany 11 grudnia 1940 roku. Osadzono go w Forcie VII w Poznaniu. Fort VII był pierwszym obozem koncentracyjnym utworzonym przez Niemców na okupowanych ziemiach polskich. Na terenie Wielkopolski był największym ośrodkiem eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Był także pierwszym obozem, w którym Niemcy w testowej komorze gazowej użyli gazu do masowego mordowania Polaków. Podczas wielomiesięcznego śledztwa był bestialsko torturowany przez gestapowców. Henryk Petermann ps. „Elli” zmarł 3 kwietnia 1941 roku na skutek obrażeń odniesionych podczas śledztwa. Miał 25 lat.

dr Rafał Sierchuła/Bożena Wołek